Jednym ze skutków dynamicznego rozwoju stref podmiejskich największych miast w Polsce jest nasilenie problemów komunikacyjnych na czele z kongestią w ruchu drogowym. Jej przyczyną jest nagły wzrost potrzeb codziennych, wahadłowych przemieszczeń na linii strefa podmiejska – miasto, które realizowane są głównie z wykorzystaniem samochodu osobowego. Przeciwdziałanie kongestii powinno być ukierunkowane na rozwój systemu transportu zbiorowego, którego podstawę powinna stanowić kolej aglomeracyjna. Aby jednak wzmocnić jej rolę w obsłudze mieszkańców stref podmiejskich, kluczowe jest rozpoznanie czynników wpływających na liczbę potencjalnych pasażerów(…)Dlatego też głównym celem pracy była ocena poziomu integracji zabudowy mieszkaniowej ze stacją kolejową w strefach podmiejskich: Krakowa, Łodzi, Poznania i Wrocławia. Było to zarazem rozpoznanie uwarunkowań do rozwoju przestrzennego w oparciu o wysoką dostępność transportu kolejowego, co może w znaczący sposób minimalizować problemy komunikacyjne największych aglomeracji.(…). Niniejsze opracowanie wykazało, że cechą charakterystyczną zagospodarowania przestrzennego badanych stref podmiejskich była izolacja zabudowy mieszkaniowej od stacji kolejowej. Może to w znaczący sposób ograniczyć możliwości zwiększenia udziału transportu kolejowego w obsłudze mieszkańców tych obszarów i wzmocnić dominującą pozycję samochodu osobowego. Dlatego też władze samorządowe, dostrzegając negatywne skutki tej sytuacji, powinny ukierunkować rozwój przestrzenny danego obszaru w taki sposób, aby osiągnąć możliwie maksymalną dostępność do transportu kolejowego.

Niniejsza książka opisuje sytuację kolei pasażerskiej we Wrocławiu oraz na Dolnym Śląsku na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI w. W pierwszym rozdziale przedstawione jest położenie Wrocławia w systemie transportowym Polski i Europy, w tym jego położenie w sieci TEN-T i skomunikowanie drogowe, kolejowe i lotnicze z innymi regionami. Ukazane zostały ponadto różne koncepcje określające zasięg oddziaływania Wrocławia, a co za tym idzie, obszar silnych potoków pasażerskich między jego obszarem funkcjonowania, a nim samym. W drugiej części opisany jest potencjał Wrocławskiego Węzła Kolejowego względem innych polskich i europejskich aglomeracji. Przedstawione zostały również przykłady, które mogą stanowić wzór dla rozwoju kolei we Wrocławiu. Dalej ukazana jest sytuacja kolei na Dolnym Śląsku wraz ze szczegółowym opisem dolnośląskiej sieci kolejowej. Zaproponowane zostały także systemy szybkich kolei w ujęciu ogólnym w skali regionu. Kolejny rozdział skupia się na wielu opublikowanych koncepcjach kolei aglomeracyjnej dla Wrocławia, przedstawiając je jako przykłady pewnych rozwiązań i odnosząc się do ich realizacji. Dokonana jest także ocena prezentowanych idei. Następnie opisana jest autorska koncepcja Wrocławskiej Kolei Metropolitalnej uwzględniająca stan dolnośląskiej kolei na koniec drugiej dekady XXI w. W szerokim zakresie poruszane są zagadnienia organizacyjne, ekonomiczne i społeczne dotyczące przedsięwzięcia. Przedostatni rozdział dotyczy innych inwestycji niezwiązanych bezpośrednio z Wrocławską Koleją Metropolitalną, ale usprawniające Wrocławski Węzeł Kolejowy. Wspominana jest również koncepcja budowy tunelu pod Wrocławiem. Ostatni rozdział dotyczy wpływu i skutków pandemii COVID-19 na transport publiczny zarówno z perspektywy kolei, jak i sposobów redukcji strat z tytułu ograniczeń przemieszczania się. Zaprezentowane są w nim sposoby promocji transportu publicznego z naciskiem na transport kolejowy i jego integrację z komunikacją miejską. Treść książki jest uzupełniona przez bogatą galerię zdjęć, ukazującą liczne walory dolnośląskich linii kolejowych. W załącznikach zawarte zostały natomiast dokładne dane dotyczące koncepcji Wrocławskiej Kolei Metropolitalnej, kosztów jej budowy, a także ograniczenia kursowania pociągów PKP IC przez Wrocław w związku z pandemią [streszczenie odautorskie].